کد مطلب:20493 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

آيا قرآن كريم به يكباره در شب قدر نازل شده است و يا به صورت تدريجي و در طول بيست و سه سال ؟

در اين باره كه آيا قرآن يكباره نازل شده يا به تدريج , آيات قرآن متفاوت است . برخي آيات بر نزول دفعي قرآن در يك شب و در يك زمان خاص دلالت دارد و برخي ديگر از تدريجي بودن نزول قرآن حكايت مي كند.

از جمله آياتي كه بر دفعي بودن نزول قرآن دلالت مي كند اين آيات است :

ـ انّا انزلناه في ليلة القدر;(1) ما قرآن را در شب قدر نازل كرديم ;

ـ شهر رمضان الذي انزل فيه القرآن ;(2) ماه رمضاني كه قرآن در آن ماه نازل شد;

ـ انا انزلناه في ليلة مباركة;(3) قرآن را در شب مبارك نازل كرديم .

اما آياتي كه به نزول تدريحي دلالت مي كند, عبارتند از:

كافران مي گويند: چرا قرآن يك باره نازل نمي شود;

ـ و قرآناً فرقناه لتقرأه علي الناس علي مكث ; قرآن را تدريجاً و جدا جدا نازل كرديم تا با طمأنينه و آرامش برمردم تلاوت نمايي .

بنابراين , بعضي آيات بر نزول دفعي قرآن و بعضي ديگر بر نزول تدريجي دلالت دارند, جمع بين اين دو چگونه است ؟ در پاسخ به اين گفته اند:

1 قرآن در شب قدر به يكباره از لوح محفوظ به آسمان دنيا نازل شد و پس از آن به مدت 23سال به تدريج توسط جبرئيل بر قلب مطهر پيامبر6فرود آمد.

2 در شب قدر هر سال آياتي كه در طول آن سال بر پيامبر6نازل مي شده يكباره بر پيامبر6نازل مي شد;

3 اين كه خداوند مي فرمايد در ماه رمضان و يا در شب قدر قرآن را نازل كرديم , مراد نزول دفعي نيست , بلكه آغاز نزول است . آغاز نزول در ماه رمضان و در شب قدر و يا شب مبارك بود;

4 قرآن يكباره بر فرشتگان نازل شد و آنان قرآن را در بيست قسمت بر جبرييل فرود آوردند و جبرييل هم به مدت بيست سال بر پيامبر6نازل كرد.

اكثر قرآن پژوهان متأخر نظر اوّل را پذيرفته اند و گفته اند: قرآن در ابتدا به صورت اجمالي و دفعي بر قلب پيامبر6نازل شده و سپس به صورت تدريجي . آيهء اوّل سورهء هود هم اين احتمال را تقويت مي كند, مي فرمايد:كتاب احكمت آياته ثم فصلت عن لدُن حكيم خبير; قرآن آياتش نخست به طور منسجم و پيوسته و سپس فصل به فصل و قطعه قطعه از سوي حكيمي خبير نازل شده است .(4)

(پـاورقي 1.قدر (97 آيهء 1

(پـاورقي 2.بقره (2 آيهء 185

(پـاورقي 3.دخان (44 آيهء 3

(پـاورقي 4.اقتباس از: محسين اسماعيلي , كليات علوم قرآن , ص 26به بعد.